دعاوی حقوقی

دعاوی حقوقی

در صورتی که به مشکل قضایی برخورد کرده باشید یا پایتان به دادگاه و دادسرا و کلانتری افتاده باشد و یا یکی از اقوام یا دوستانتان با مشکلاتی از این دست روبه رو شده باشد، احتمالا این جمله را شنیده‌اید که موضوع حقوقی است یا موضوع کیفری است؟ با وجود اینکه این جمله زیاد شینده می‌شود، اما بسیاری از مردم اطلاعی نسبت به آن ندارند و نمی‌دانند منظور از کلمات حقوقی و کیفریچیست.

دعاوی حقوقی

دعاوی حقوقی مستقیماٌ در محاکم دادگستری مطرح می شود و دیگر نیازی نیست که به دادسرای عمومی و انقلاب مراجعه کرد بلکه بدواٌ در دادگاه مطرح و مورد رسیدگی قرار می گیرد .

  • دعاوی حقوقی با تقدیم دادخواست به دادگاه شروع و بایستی خواسته را به صورت منجز و آشکار در برگه چاپی دادخواست نوشته شود که جهت ارجاع به شعب به دفتر شعبه اول دادگستری مراجعه که حسب مورد اگر پرونده در صلاحیت شوراهای حل اختلاف باشد به شورا ها ارجاع والا به محاکم حقوقی ارجاع که مورد رسیدگی قرار گیرد .
  • پس از تنظیم دادخواست و باطل نمودن تمبر، دادخواست را به دفتر ثبت کل جهت ثبت رایانه ای برده و پس از ثبت حسب مورد به شورا یا شعب حقوقی مراجعه و پرونده را تسلیم می نماییم.
  • مدیر دفتر دادگاه پس از ثبت پرونده بایستی فوراٌ پرونده را جهت تعیین وقت رسیدگی به نظر دادگاه می رساند که پس از دستور تعیین وقت رسیدگی پرونده جهت ارسال ابلاغ اوراق قضایی به دفتر عودت داده می شود.
  • پس از انشاء رای حکم دادگاه به طرفین ابلاغ که از تاریخ ابلاغ به مدت ۲۰ روز می توانند در محاکم تجدیدنظر تقاضای تجدیدنظر خواهی می نمایند.
  • چنان چه حکم داگاه غیابی صادر شده باشد محکوم علیه غیابی می تواند درخوست واخواهی نماید.

چند نکته در خصوص دعاوی حقوقی

  1. مهلت واخواهی برای ایرانیان مقیم خارج ۲ ماه از تاریخ ابلاغ است.
  2. بعد از اتمام مهلت واخواهی مهلت تجدیدنظر شروع خواهد شد.
  3. چنان چه حکم قطعی گردیده باشد و حکم صادره ظرف قانون و شرع مقدس باشد می توان تقاضای فرجام خواهی نماید.
  4. بعد از قطعی شدن حکم دادگاه پرونده جهت اجرای حکم به اجرای احکام حقوقی ارسال می گردد

به طور کلی مراحل رسیدگی به یک دعوای حقوقی به شرح ذیل است:

  1.  تقدیم دادخواست به دادگاه
  2. باطل نمودن تمبر و پرداخت هزینه دادرسی
  3. ثبت پرونده و ارجاع آن به شورا یا شعب حسب مورد
  4. ثبت پرونده در دفتر دادگاه و تعیین وقت رسیدگی
  5. جلسات دادرسی و حل و فصل اختلاف
  6. انشاء رای (حکم – قرار )
  7. واخواهی
  8. تجدیدنظر خواهی
  9. فرجام خواهی
  10. اجرای حکم
به اجرا گذاشتن چک و چگونگی آن در مراجع ثبتی و قانون تجارت

به اجرا گذاشتن چک و چگونگی آن در مراجع ثبتی و قانون تجارت

به اجرا گذاشتن چک

 تعریف چک

در ماده ۳۱۰ به اجرا گذاشتن چک و قانون تجارت از چک بعنوان نوشته ای یاد شده که به موجب آن صادر کننده چک وجوهی را که نزد بانک محال علیه (بانکی که باید وجه را بپردازد) دارد . کلاً یا بعضاً مسترد یا به دیگری واگذار می نماید و در ماده ۳۱۱ همان قانون مرقوم است که درچک باید محل و تاریخ صدور قید شده و به امضاء صادر کننده برسد و پرداخت چک نباید وعده داشته باشد و ماده ۳۱۳ قانون تجارت اشعار داشته که وجه چک باید به محض ارائه کارسازی شود و نیز به موجب مواد دیگری ازاین قانون قید گردیده که صدور چک ذاتاً عمل تجاری محسوب نمی گردد.

در به اجرا گذاشتن چک بایستی در همان مکانی که صادر شده تأدیه گردد ،‌دارنده چک ظرف مدت۱۵ روز از تاریخ صدور باید وجه آنرا مطالبه کند و اگر از یک نقطه به نقطه دیگر صادر شده باشد باید ظرف مدت ۴۵ روز مطالبه گردد و چنانچه در مواعد مذکوره وجه آنرا مطالبه نکند دعوی دارنده علیه ظهرنویسی مسموع نخواهد بود.

چک در عرف بازار و به اجرا گذاشتن چک

درحال حاضر در بازار و عرف معاملات و داد و ستد از چک بعنوان وعده دار یا مشروط یا تضمینی و یا بدون تاریخ و سفید امضاء استفاده می شود و ما در واقع از تعریف واقعی چک دور شده ایم و بلحاظ ارزان بودن اوراق چک (در قیاس باسفته و برات) از سند مزبور سوء استفاده می گردد و به همین جهت است که گفته می شود می بایستی از تعریف قانون چک پیروی نمود و در وضع و تصویب مقررات قانونی آتی به چکهای موضوع ماده ۱۳ قانون صدور چک اصلاحیه سال ۱۳۷۲ اعتبار کیفری داده نشود.

رأی شماره ۵۳۶ – ۱۲/۷/۶۹ هیأت عمومی دیوان عالی کشور که با تبعیت از مواد ۳۱۰ الی ۳۱۵ قانون تجارت ، مبنی بر مهلت مراجعه به بانک صادر گردیده و گواهی های عدم پرداخت صادره در مهلت های ۱۵ روز و۴۵ روزه را به منزله داخواست برای مراجعه به ظهرنویس تلقی کرده درحقیقت تبعیت از همین تعریف است که چک می بایستی بصورت نقدی صادر شده و وسیله پرداخت باشد.

بعد از بیان مقدمه فوق نحوه وصول چک از طریق اجرای ثبت را مورد بررسی قرار میدهیم :

طبق قانون صدور چک ، چک های صادر در عهده بانکها در حکم اسناد لازم الاجراء می باشد لذا دارنده چک در صورت مراجعه به بانک و عدم دریافت تمام یا قسمتی از وجه آن بعلت نبودن محل و یا به هر علت دیگری که منتهی به برگشت چک وعدم پرداخت گردد می تواند طبق قوانین و آئین نامه های مربوط با اجرای اسناد رسمی (که ذیلاً این قوانین و آئین نامه بررسی خواهد شد.) وجه آنرا از صادر کننده وصول نماید .

برای صدور به اجرا گذاشتن چک باید عین چک و گواهینامه مذکور در قانون که همان گواهی عدم پرداخت می باشد را به اجرای ثبت اسناد محل تسلیم نماید. اجرای ثبت در صورتی دستور اجراء صادر می کند که مطابقت امضای چک با نمونه امضای صادر کننده در بانک از طرف بانک گواهی شده باشد [۱] (مستفاد از ماده ۱ قانون صدور چک)

بنابراین برای به اجرا گذاشتن چک در مراجع ثبتی باید مراحلی از نظر قانون چک و نیز قانون ثبتی رعایت گردد که ذیلاً به آنها اشاره می شود:

طبق ماده یک قانون چک ، دارنده چک باید در مرحله نخست به بانک محال علیه (یعنی بانکی که باید وجه را بپردازد) وکیل  مراجعه در صورت عدم دریافت وجه قدم در مرحله دوم نهد یعنی :

هرگاه وجه چک بعلتی از علل قانونی پرداخت نگردد بانک مکلف است در برگ مخصوص که مشخصات چک و هویت و نشانی کامل صادر کننده در آن ذکر شده است با ذکر علت یا علل عدم پرداخت وجه ، آنرا امضاء و مهر نموده و به دارنده چک تسلیم نماید ، پس در مرحله دوم دارنده چک باید گواهی عدم پرداخت وجه چک را از بانک بگیرد . همانگونه که فوقاً اشاره شد در اینجا دارنده ۲ اقدام می تواند انجام دهد ۱ – وصول وجه چک از طریق مراجعه به دادگستری ۲ – وصول وجه چک از طریق اجرای ثبت اسناد که ما فقط شق دوم یعنی مراجعه به اجرای ثبت را بررسی می کنیم :

مطابق ماده یک آئین نامه اجرای مفاد اسناد رسمی لازم الاجراء و طرز رسیدگی به شکایت از عملیات اجرائی به اجرا گذاشتن چک مفاد اسناد رسمی ، از مراجع ذیل به عمل می آید :

ماده ۱ – درخواست اجراء مفاد اسناد رسمی از مراجع ذیل بعمل می آید :

  • الف ) در مورد اسناد رسمی لازم الاجراء نسبت به دیون و اموال منقول و املاک ثبت شده و نیز املاک مورد وثیقه و اجاره اعم از اینکه ملک مورد وثیقه و اجاره ثبت شده یا نشده باشد از «دفترخانه ای که سند را ثبت کرده است» در مورد سایر اسناد راجع به املاکی که ثبت در دفتر املاک نشده است برای اجرائ مفاد سند ذینفع باید به دادگاه صالحه مراجعه کند.
  • ب) در مورد وجه یا مال موضوع قبوض اقساطی از ثبت محل ، و در این مورد باید رونوشت یا فتوکپی گواهی شده قبوض اقساطی و سند پیوست درخواست نامه به ثبت محل داده شود و عین قبوض اقساطی و سند نیز ارائه گردد. در تهران درخواست نامه اجرای قبوض اقساطی به اجرا گذاشتن چک داده می شود و …
    بنابراین طبق بند ب ، برای وصول وجه چک از ثبت محل درخواست صدور اجرائیه می شود . در صورتی که بدهکار ظرف مدت مقرر در سند بدهی خود را نپردازد بستانکار (دارنده چک) می تواند وصول طلب خود را توسط دفترخانه تنظیم کننده سند درخواست کند.دفترخانه بنا به تقاضای بستانکار اجرائیه برای وصول طلب و اجور و خسارت دیرکرد صادر خواهد کرد. وبه اداره ثبت ارسال خواهد داشت . بدهکار از تاریخ ابلاغ اجرائیه ۸ ماه مهلت خواهد داشت که نسبت به پرداخت بدهی خود اقدام کند.بدهکار می تواند ظرف ۶ ماه از تاریخ ابلاغ اجرائیه درخواست نمایدکه ملک از طریق حراج بفروش برسد در این صورت اجرای ثبت محل پس از انقضای مدت۶ ماه به حراج ملک اقدام خواهد کرد.
    در مورد اموال منقول اعم از اینکه اجرائیه نسبت به تمام یا باقیمانده طلب صادر شده باشد بدهکار ظرف مدت ۴ ماه از تاریخ ابلاغ اجرائیه نسبت به پرداخت بدهی خود اقدام ننماید مال مورد معامله بوسیله اجرای ثبت بحراج گذاشته می شود و از این طریق وصول وجه آنرا میسر می کند.
    در پایان لازم می دانیم یادآوری کنیم که این طریق نسبت به مراجعه به دادگستری دارای معایبی به شرح ذیل است :
    اجرا ثبت در صورتی دستور اجرا صادر می کند که مطابقت امضاء چک با نمونه امضاء صادر کننده در بانک گواهی شده باشد ، تشخیص مطابقت یا عدم مطابقت امضاء از مسائل فنی قضائی است و تفویض آن به متصدیان بانک با اصول کلی حقوقی موافق نیست و چه بسا موجب تضییع حق دارنده چک می شود.
    دیگر اینکه متقاضی اجرائیه باید قبل از صدور اجرائیه ۱۰% مبلغ مورد درخواست را در صندوق اجراء تودیع نماید و اگر صادر کننده مالی غیر از یک باب خانه و یک دستگاه اتومبیل و یک شماره تلفن داشته باشد قابل بازداشت می باشد زیرا برابر بخشنامه هائی که در سال ۵۹ و ۶۰ از طرف شورای عالی قضائی صادر گردید اموال سه گانه فوق از مستثنیات دین شناخته شده و قابل توقیف و بازداشت نمی باشد و افراد کمی در جامعه هستند که غیر از اموال مذکور اموال قابل توجه دیگری دارا هستند بنابراین صدور اجرائیه در چنین مواقعی عملاً بی نتیجه می ماند در صورتی که در طریق تعقیب کیفری شاکی با همان هزینه مختصر طرح شکایت خود می تواند تقاضای تأمین اموال صادر کننده را نموده و در توقیف اموال مفاد بخش نامه های فوق الذکر شورای عالی قضایی قابل اجرا نبوده و اموال بلامعارض صادر کننده هر قدر که باشد مورد توقیف قرار می گیرد . [۴] لذا می توان گفت با توجه به معایبی که فوقاً ذکر شده شق نخست یعنی مراجعه به دادگستری مفیدتر باشد.

سؤال و جواب در مورد به اجرا گذاشتن چک

سؤال ۱ – با توجه به ماده ۲۰ قانون صدور چک شرایط لازم اولیه و اساسی برای صدور اجرائیه از طریق اجرای ثبت بر علیه صادر کننده چک بلامحل کدامند؟

ج – از نظر ماده مذکور دو شرط لازمست :

  1. چک برعهده یکی از بانکهای مجاز کشور صادر شده باشد.
  2. بانک محال علیه مطابقت امضای صادر کننده تا چک بلامحل با نمونه امضای موجود وی در بانک را تصدیق کرده باشد.

سؤال ۲ – کسی که چکی را از صادر کننده ای دریافت می کند آیا می تواند تشخیص دهد که امضای صادر کننده با نمونه امضای بانکی وی مطابقت دارد یا خیر؟

ج – به طور معمول خیر ، لذا این قضیه بستگی به حسن نیت صادر کننده در مقابل دارنده دارد.

سؤال ۳ – مراجعه به اجرای ثبت برای صدور اجرائیه بر علیه صادر کننده چک بلامحل چه امتیازی را برای دارنده آن در بردارد؟

ج – دارنده چک مذکور از مراجعه به دادگاه و طی مراحل دادرسی و به اجرا گذاشتن چک بعد از قطعیت حکم معاف
می شود.

سؤال ۴ – در مورد چک بلامحل ، آیا نتیجه صدور اجرائیه از طریق اجرای ثبت با طرح دعوای حقوقی در دادگاه یکسان است؟ به عبارت دیگر آیا از صدور اجرائیه از طریق اجرای ثبت همان نتایجی حاصل می شود که از صدور اجرائیه از طریق دادگاه پس از صدور حکم قطعی عاید متقاضی می شود؟

ج – جواب به این سؤال منفی است زیرا :

  • اولاً – اجرائیه ثبتی فقط بر علیه صادر کننده چک بلامحل قابل صدور است مگر در مورد ماده ۱۹ ق.ص.چ ۷۲ که استثنائاً صدور اجرائیه به نحو تضامن بر علیه صادر کننده و صاحب حسابی که صادر کننده به وکالت و یا به نمایندگی از طرف او چک بلامحل صادر کرده است امکان پذیر است. لذا صدور اجرائیه از طریق اجرای ثبت برعلیه ظهرنویس و ضامن چک میسر نیست و حال آنکه در مورد دعوای حقوقی در دادگاه طرح دعوی برعلیه کلیه مسؤولین پرداخت چک ، و در صورت صدور حکم بر محکومیت آنها ، امکان صدور اجرائیه برعلیه محکوم علیهم – بنابر اصل مسؤولیت تضامنی در اسناد تجارتی (مواد ۳۱۴ و ۲۴۹ ق.ت) – وجود دارد.
  • ثانیاً – حوزه عمل در مورد اجرای مفاد اجرائیه ثبتی با حوزه عمل در مورد اجرای مفاد اجرائیه صادره از طرف دادگاه متفاوت است به طوری که حوزه عمل اجرائیه دادگاه ، به نسبت اجرائیه ثبتی وسیع تر است. مقایسه قانون اجرای احکام مصوب ۱۳۵۶ با آئین نامه اجرای ثبت ، خصوصاً مقایسه آن با ماده ۶۹ اصلاحی آئین نامه اجرای ثبت مصوب ۱۶/۹/۱۳۷۰ ، تفاوت را آشکار می سازد.

سؤال ۵ – اجرای ثبت کدام محل صالح برای صدور اجرائیه راجع به چک بلامحل می باشد؟

ج – متقاضی صدور اجرائیه ثبتی باید با در دست داشتن مدارک لازم به اداره ثبتی که بانک محال علیه در آنجا قرار دارد مراجعه کند.

ظهرنویسی چک و اطلاعاتی درباره ی انتقال چک بدون ظهرنویسی

ظهرنویسی چک و اطلاعاتی درباره ی انتقال چک بدون ظهرنویسی

ظهرنویسی چک و اطلاعاتی درباره ی انتقال چک بدون ظهرنویسی

  • توسط تحریریه گروه وکلای یاسا
  • ۱۲ ماه قبل
  •  ۰
ظهرنویسی چک

ظهرنویسی چک به معنای پشت‌نویسی است و این ظهرنویسی با اهداف مختلف صورت می‌گیرد که می‌توان به ظهرنویسی به قصد انتقال، وکالت یا ضمانت یاد کرد. هرکدام از این موارد با دیگری متفاوت است و شرایط خاص خود را دارد.

تفاوت ظهرنویسی با ضمانت

محمدرضا پورقربانی مدرس مرکز آموزش قوه قضائیه و رئیس شعبه سوم دیوان عدالت اداری در خصوص ظهرنویسی پشت چک با بیان این که «ظهرنویسی حاکی از انتقال سند است. ظهرنویسی چک یعنی انتقال چک به کسی دیگر. با ظهرنویسی کسی که  نفع او پشت نویسی شده، دارنده چک محسوب می‌شود و کلیه امتیازات و وجوح مندرج در چک به نفع کسی است که به نام او چک پشت‌نویسی شده است.» توضیحاتی را به شرح زیر ارائه داده است:

ظهرنویسی چک

ظهرنویسی انواع مختلفی دارد و به نیت‌های مختلف انجام می‌شود. پورقربانی در توضیح این موضوع گفت: «غالبا پشت‌نویسی یک چک با هدف انتقال انجام می‌شود یعنی امتیازات یک چک با پشت نویسی به فردی دیگر منتقل می‌شود اما موارد دیگری هم وجود دارد که پشت نویسی با آن اهداف انجام می‌شود؛ یکی از آن موارد ضمانت است. یعنی وقتی که در یک معامله به ضامن احتیاج باشد فردی ظهر چک را امضا و ضمانت می‌کند که در صورت عدم پرداخت وجه چک از سوی صادر کننده آن، شخص پرداختت  امضاکننده ظهر، پرداخت مبلغ چک را بر عهده می‌گیرد.»

وی ادامه داد: «وقتی ضامن ظهر چک را امضا می‌کند دیگر هیچ امتیازی به فرد دیگر منتقل نمی‌شود. بیشتر اوقات این ظهرنویسی زمانی انجام می‌شود که اعتبار صادرکننده چک برای دارنده آن مورد تایید نباشد و دارنده برای حصول اطمینان، تقاضا ‌کند شخص  ثالثی به عنوان ضامن ظهر چک را امضا کند. اما آن‌چه افراد بیشتر با آن آشنا هستند همان ظهرنویسی به منظور انتقال است.»

دو امضا درظهر چک لازم است

این مدرس مرکز آموزش با بیان اینکه به استثنای چک در وجه حامل سایر چک‌ها در وجه اشخاص معین نوشته می‌شوند و  برای انتقال این چک‌ها باید حتما به پشت نویسی توجه کرد، افزود: «وقتی یک فقره چک در وجه شخص خاصی نوشته شود برای انتقال آن، دارنده باید حتما پشت چک را ظهرنویسی کند. به عبارت دیگر اگر سندی در وجه دیگری صادرشده باشد دارنده به صرف دو فقره امضا در ظهرچک آن را به دیگری منتقل می‌کند.» وی در خصوص تفاوت ضمانت و ظهرنویسی گفت: «در ظهر نویسی،، وجه چک یا سند به فردی دیگر منتقل می‌شود اما وقتی که قصد ضمانت داشته باشیم تضمین پرداخت وجه چک، از سوی صادرکننده توسط شخص ثالث یا همان ضامن انجام می‌شود.»

رئیس شعبه سوم دیوان عدالت اداری در ادامه خاطرنشان کرد: «ظهرنویسی چک هیچ محدودیتی ندارد. وقتی یک فقره چک بین افراد دست به دست شود با هربار ظهر نویسی، چک مورد ‌نظر به شخص بعدی منتقل می‌شود. البته در این مورد یک استثنا هم وجود دارد و آن در مورد چک حامل است. چک‌های حامل نیاز به پشت نویسی ندارند زیرا این چک‌ها به نام شخص معینی نوشته نشده‌اند و هرکس با دارا بودن آن می‌تواند به بانک مراجعه و آن را وصول کند.»

امضا کفایت می‌کند، نام لازم نیست!

یکی از سوالاتی که برای عموم پیش می‌آید این است که افراد برای انتقال یک چک فقط باید آن را امضا کنند یا اینکه نوشتن نام هم ضرورت دارد. پورقربانی در پاسخ به این ابهام گفت: « برای انتقال چک فقط امضا کافی است و لحاظ شدن نام دارنده در پشت  چک هیچ ضرورتی ندارد. همین که امضای شخصی در پشتن چک باشد نشان می‌دهد که وی دارنده چک بوده و چک به او منتقل شده است.»

انتقال چک بدون ظهرنویسی ممنوع!

وی مطرح کرد:«اگر شخصی چکی را بدون ظهرنویسی به شخص دیگری منتقل کند این چک منتقل نشده و همچنان شخص قبلی دارنده و ذی‌نفع چک است.» مدرس مرکز آموزش قوه قضائیه در پایان متذکر شد: «اگر کسی مدعی خلاف این موضوع باشد باید به دادگاه مراجعه کرده و این ادعا را ثابت کند.»

آخرین قانون چک و نکاتی درباره آخرین اصلاحات قانون چک

آخرین قانون چک و نکاتی درباره آخرین اصلاحات قانون چک

آخرین قانون چک

در این مقاله به بررسی موارد آخرین قانون چک می پردازیم. با وجود  اهمیت چک در مبادلات امروز نسبت به آن بی‌توجهی‌هایی صورت گرفته و در بسیاری از موارد دیده شده عدم آگاهی از یک ماده یا تبصره آن به دشواری‌های زیادی برای شهروندان منتهی شده است.

چه زمان صادرکننده چک قابل تعقیب کیفری نیست؟

بر اساس آخرین قانون چک در مواردیکه صادرکننده چک قابل تعقیب کیفری نیست شامل عناوین زیر است:

آخرین قانون چک

  1. سفید امضا: چنانچه چک بدون تاریخ داده شود هرگونه اضافه کردن تاریخ بدان از طرف غیراز صاحب حساب جدا از جنبه حقوقی قابل شکایت کیفری از طرف صاحب حساب علیه ملصق تاریخ به‌عنوان سوءاستفاده از سفید مهر و امضاء قابل شکایت کیفری است.
  2. هرگاه در متن چک وصول وجه آن منوط به تحقق شرطی شده باشد.
  3. چک تضمینی
  4. هرگاه خلاف موارد قبل بدون قید در متن چک ثابت شود که وصول وجه آن منوط به تحقق شرط یا بابت تضمین انجام معامله یا تعهدی بوده‌است.
  5. هرگاه ثابت شود چک بدون تاریخ بوده یا تاریخ واقعی صدور چک مقدم بر تاریخ مندرج در متن چک باشد.
  6. صادرکننده چک یا ذی‌نفع یا قائم مقام قانونی آنها می‌تواند با تصریح به اینکه چک بر اثر کلاهبرداری یا خیانت در امانت یا جرائم دیگر تحصیل شده به بانک به‌طور کتبی دستور عدم‌پرداخت بدهد و اگر دارنده چک آن را به بانک ارائه کرد گواهی عدم‌پرداخت را به دارنده با ذکر علت تسلیم می‌کنند.
  7. دستوردهنده مکلف است پس از اعلام به بانک، شکایت خود را به مرجع قضایی تسلیم و حداکثر ظرف مدت یک هفته گواهی تقدیم شکایت خود را به بانک تسلیم کند. پس از انقضای یک هفته بانک از محل موجودی به تقاضای دارنده وجه چک را پرداخت می‌کند.
  8. دارنده چک نیز می‌تواند علیه کسی که دستور عدم‌پرداخت داده شکایت کند و هرگاه خلاف ادعایی که موجب عدم‌پرداخت شده ثابت شود دستوردهنده علاوه بر مجازات کلیه خسارات را باید بپردازد.
  9. پرداخت چک‌های تضمین شده و مسافرتی را نمی‌توان متوقف کرد مگر آنکه بانک صادرکننده نسبت به آن ادعای جعل کند.
  10. رسیدگی به کلیه شکایات و دعاوی حقوقی و جزایی چک چه در دادگاه و چه در دادسرا فوری و خارج از نوبت خواهد بود.
  11. وجود چک در دست صادرکننده دلیل پرداخت وجه چک و انصراف از شکایت شاکی است مگر اینکه خلاف آن ثابت شود.

طبق قانون سابق برای اینکه صادرکننده در فاصله بین صدور حکم و رسیدگی بازداشت نشود تنها قرار تامینی که دادگاه می‌توانست از او اخذ کند وجه‌الضمان نقدی یا ضمانت نامه بانکی معتبر معادل مبلغ چک بود اما طبق آخرین قانون چک جدید دادگاه می‌تواند یکی از قرارهای تامین کفالت یا وثیقه اعم از وجه نقد یا ضمانت نامه بانکی یا مال منقول یا غیرمنقول را اخذ کند.

طرح‌ شکایت‌ علیه‌ صادر‌کننده چک‌ بلامحل‌

طرح شکایت علیه صادرکننده چک بلامحل را می‌توان از طریق موارد ذیل انجام داد:

  • چنانچه‌ چک‌ به‌ هر دلیل‌ برگشت‌ بخورد، پس‌ از دریافت‌ گواهی‌ عدم‌پرداخت‌ از بانک‌ محال‌ علیه‌ و اطمینان‌ از عدم‌وصول‌ چک‌ از طریق‌ مذاکره‌، نسبت‌ به‌ تنظیم‌ شکوائیه‌ اقدام‌ نمایید:
  • پس‌ از تنظیم‌ شکوائیه‌ با همراه‌ داشتن‌ اصل‌ چک‌ به‌ قسمت‌ ارجاع‌ شکایات‌حوزه‌ قضایی‌ که‌ بانک‌ محال‌ علیه‌ در محدوده‌ آن‌ واقع‌ است‌ مراجعه کنید.
  • معاونت‌ ارجاع‌ حوزه‌ قضایی‌ مربوطه‌ در ذیل‌ شکوائیه‌ دستور تحقیقات‌مقدماتی‌ و اعلام‌ نتیجه‌ را به‌ حوزه‌ انتظامی‌ واقع‌ در محدوده‌ سکونت‌ صادر کننده‌چک‌ را صادر می‌نماید. (آدرس‌ اعلامی‌ مشتکی‌عنه‌ مندرج‌ در برگ‌ گواهی‌ عدم‌پرداخت)
  • پس‌ از اخذ دستور مقام‌ قضایی‌، به‌ حوزه‌ انتظامی‌ مربوطه‌ مراجعه‌ کرده‌ و برحسب‌ رویه‌ معمول‌، با کسب‌ دستور فرمانده‌ حوزه‌ انتظامی‌ یا جانشین‌ وی‌اخطاریه‌ ۳ روزه‌ که‌ به‌ اخطار حسن‌ نیت‌ معروف‌ است‌ در معیت‌ مأمور نیروی‌انتظامی‌ به‌ متهم‌ ابلاغ‌ می‌شود.
  • درصورتی‌ که‌ متهم‌ در ظرف‌ ۳ روز پس‌ از ابلاغ‌ اخطاریه‌ مذکور در بند ۳، رضایت‌ شاکی‌ را جلب‌ کرده‌ است‌ یا ترتیب‌ پرداخت‌ وجه‌ چک‌ را بدهد با اعلام‌ رضایت‌ شاکی‌ یا ارائه‌ لاشه‌ چک‌ توسط وی‌ پرونده‌ مختومه‌ می‌شود، والا درصورت‌ عدم‌حضور در موعد مقرر، با دستور مقام‌ قضایی‌ نسبت‌ به‌ جلب‌ متهم‌ اقدام ‌و پرونده‌ با گزارش‌ نیروی‌ انتظامی‌ و به‌ همراه‌ طرفین‌ به‌ حوزه‌ قضایی‌ مربوطه‌ ارسال‌ و پس‌ از تعیین‌ شعبه‌ رسیدگی‌‌کننده توسط ریاست‌ حوزه‌ قضایی‌ و یا معاونین‌ آنها، پرونده‌ در جریان‌ رسیدگی‌ قرار می‌گیرد. (این‌ اقدامات‌ نیز درصورتی‌که‌ متهم‌ متواری‌ باشد انجام‌ می‌گیرد) در ضمن‌ می‌توان‌ درصورتی‌ که‌ متهم‌ متواری‌ بوده‌ ‌و احتمال خروج وی‌ از کشور برود، از دادگاه‌ درخواست‌ ممنوع‌‌الخروج‌ کردن‌ وی را از کشور کرد.
صاحبان «دسته چک» چند توصیه‌ مهم را دستور کار خود قرار دهند

صاحبان «دسته چک» چند توصیه‌ مهم را دستور کار خود قرار دهند

صاحبان «دسته چک»

چند توصیه مهم به صاحبان «دسته چک» :یک وکیل دادگستری گفت: صاحبان «دسته چک» برگشتی از جرائم علیه اموال است که مشکلاتی فراوان در جامعه به وجود آورده و بخش عظیمی از وقت دستگاه قضایی را به خود اختصاص داده است. این وکیل دادگستری اظهار کرد: یکی از مشکلات بزرگ بخش مالی اشخاص و شرکت‌ها در کشورمان موضوع چک است که با توجه به مقررات مربوط به چک و عدم آشنایی مردم به قانون آن زمینه بروز کلاهبرداری‌ها و صدور چک بلامحل و سوءاستفاده از آن زیاد شده است.

صاحبان «دسته چک»

وی با بیان این‌که «باید قبل از دادن دسته‌چک به یک فرد قوانین و فرهنگ استفاده از آن به‌طور کامل آموزش داده شود» افزود: خیلی‌ها به دلیل ناآگاهی و استفاده ناصحیح از چک دچار مشکلات فراوان شده و حتی سر از زندان درمی‌آورند و بسیاری از زندانی‌ها را افرادی تشکیل می‌دهند که به سبب ناآگاهی از قانون چک گرفتار شده‌اند. وی همچنین با بیان این‌که صاحبان «دسته چک» و صاحبان حساب‌جاری اگر موارد قانونی مربوط به استفاده از چک را رعایت کنند، از دسته‌چک آنان سوءاستفاده نمی‌شود و یا سوءاستفاده به حداقل ممکن می‌رسد» در توصیه به این افراد گفت:

  • در هنگام نوشتن متن چک سعی کنید خودتان و با قلم خود متن چک را بنویسید، حتی اگر طرف مقابل مورد اعتماد شما باشد، هرگز اجازه ندهید دیگران متن چک را بنویسند.
  • در قسمت «مبلغ چک» میزان آن را هم به‌صورت ریال و هم تومان بنویسید و همچنین در قسمت «در وجه» سعی کنید که وجه را به اسم شخص بنویسید و تا می‌توانید از نوشتن کلمه حامل خودداری کنید.
  • بعد از آن‌که اسم طرف را نوشتید، برای جلوگیری از سوءاستفاده احتمالی بنویسید که چک «بابت» چه چیزی صادرشده است.
  • در داخل شکل مستطیل که باید مبلغ به عدد نوشته شود سعی کنید از سمت چپ با کمترین فاصله به حرف «ر» در کلمه «ریال» شروع به نوشتن کنید و پس از نوشتن مبلغ در جلوی آن تا انتهای مستطیل خط تیره کشیده شود.
  • پس از نوشتن عدد موردنظر برای جلوگیری از زیاد نمودن رقم، چسب نواری روی مبلغ چسبانیده شود.
  • سعی کنید چک را به‌آرامی بنویسید و از شتاب‌زدگی و عجله در نوشتن خودداری کنید و تا آن‌جا که ممکن است بدون قلم‌خوردگی چک صادر شود.
  • چنانچه بدون قلم‌خوردگی چک را نوشتید و امضاء کردید در بالای شکل مستطیل که رقم نوشتید این کلمه را امضاء کنید؛ × بدون خط‌خوردگی × و دو طرف آن را با علامت ضربدر ببندید.
  • چنانچه در هنگام نوشتن دچار قلم‌خوردگی شدید ولو این‌که حرف یا یک عدد باشد پشت چک قید کنید که مبلغ فلان و تاریخ فلان صحیح است.
  • در انتخاب امضاء برای چک سعی کنید از امضاء ساده که به‌راحتی قابل جعل باشد خودداری کنید و زیر امضاء نام و نام خانوادگی را به همراه تاریخ با خط خود قید کنید.
  • پس از صدور چک، ته چک را نیز کامل کنید و تاریخ چک و مبلغ چک و این‌که چک را به چه کسی داده‌اید حتماً قید کنید.
  • از نمونه امضاء خود در قسمت ته چک و برگه و جلد دسته‌چک خودداری کنید تا چنانچه چک یا دسته‌چک مفقود شد یا مورد دستبرد قرار گرفت جعل نمونه امضاء صورت نگیرد.
  • همیشه سعی کنید دسته‌چک را در جای امن قرار دهید تا به‌راحتی قابل‌دسترسی برای دیگران نباشد.
  • چنانچه دسته‌چک یا یک برگ چک مفقود یا مورد سرقت قرار گرفت در اسرع وقت به بانک اطلاع دهید و طبق ماده ۱۴ قانون چک ظرف مدت یک هفته به دادسرا مراجعه نموده و ضمن طرح شکایت دستور قضایی را به بانک تحویل دهید. چنانچه به دادسرا مراجعه نشود و دستور قضایی صادر نگردد بانک مسئولیتی نخواهد داشت و می‌تواند وجه چک را پرداخت و یا چک را برگشت بزند.
  • اگر در متن چک جعل و دست‌کاری صورت گیرد و یا مورد کلاهبرداری قرار گیرد و یا اختلاف حساب وجود داشته باشد مطابق بند ۱۴ عمل نمایید و چنانچه معامله و یا قراردادی با چک صورت گرفت شماره چک و مبلغ چک و تاریخ آن حتماً در متن قرارداد قید شود.
  • از ضمانت با چک نسبت به افرادی که نمی‌شناسید یا احتمال عدم پرداخت او را می‌دهید خودداری کنید.
  • با توجه به مشکلات و تراکم کار در بانک و برای جلوگیری از برگشت خوردن چک سعی کنید مبلغ چک را یک روز قبل از موعد آن در بانک تأمین کنید و چنانچه در تأمین وجه چک در موعد مقرر دچار مشکلی شدید حتماً با دارنده چک هماهنگی کرده به او اطلاع دهید و از او درخواست مهلت نمایید تا با برگشت خوردن چک و بدحسابی مواجه نشوید.
  • کسی که چک بلامحل صادر کند علاوه بر اینکه دادگاه او را به پرداخت مبلغ چک و خسارت وارده محکوم می‌کند به مجازات حبس و جزای نقدی محکوم خواهد شد، پس با دست خود خودمان را گرفتار نکنیم و چنانچه چکی را بابت ضمانت یا تخلیه ملکی به‌طرف مقابل دادید حتماً از او رسید اخذ کنید.
دارنده چک کیست ؟ با برخی از مقررات دارنده چک آشنا شوید

دارنده چک کیست ؟ با برخی از مقررات دارنده چک آشنا شوید

دارنده چک

با برخی مقررات دارنده چک آشنا شوید

چک ممکن است در وجه شخص معین صادر شده باشد. شخص معین می تواند حقیقی باشد یا حقوقی. هرگاه چک در وجه شخص معین باشد شعبه موظف است نشانی و هویت همان شخص را در پشت چک ثبت کرده و با رعایت موارد قانونی وجه چک را در قبال گرفتن امضا به وی پرداخت کند.
اما اگر در وجه شخص حقوقی باشد، اگر چه پرداخت نقدی چک در وجه شخص حقوقی با رعایت موارد قانونی و شناسایی شخص حقوقی از لحاظ قانونی بلامانع است اما در عرف بانکی و بخشنامه بانک مرکزی شعب مجاز به نقد پرداخت کردن این دسته چک‌ها نیستند.
چک ممکن است در وجه شخص معین بوده و دارنده چک در ظهر چک با تصریح به نام شخص معین آن را امضا کند. در این صورت چک در وجه شخص معین ظهر نویسی شده و فرد آخری دارنده چک محسوب شده و پرداخت چک طبق بند یک‌ عمل خواهد شد.
چک ممکن است در وجه شخص معین بوده که به صرف امضا در ظهر به دیگری منتقل شده باشد در این صورت چک حامل محسوب شده و هر شخصی که چک در دست او است دارنده چک محسوب شده و شعبه بایستی هویت و نشانی آن شخص را در پشت چک ثبت و در قبال گرفتن امضا در پشت چک پرداخت پول انجام شود.
دقت شود هرگاه چک در وجه شخص حقوقی باشد مهر شرکت به تنهایی برای انتقال چک کافی نیست و به حتم بایستی علاوه بر مهر یک امضا نیز داشته باشد. زیرا نخست به موجب قانون تجارت چک به صرف امضا در ظهر به دیگری منتقل می شود. دوم اینکه به موجب قانون تجارت و مقررات ثبت شرکت ها هیچ شرکتی در ایران وجود ندارد که بدون امضا باشد. پس انتقال چک اشخاص حقوقی به حتم بایستی با امضای مدیران صورت گیرد.

دارنده چک

چک ممکن است در وجه حامل صادر شده باشد که دارنده چک شخصی است که چک در دست اوست. در صورت مراجعه شخص به بانک، شعبه هویت و نشانی وی را در پشت چک ثبت و در قبال گرفتن امضا وجه چک را به او پرداخت می کند.
هرگاه دارنده چک نتواند خود، به طور حضوری چه از لحاظ فیزیکی یا حقوقی ، مبلغ چک را دریافت کند، قائم مقام قانونی‌اش می‌تواند مطابق مقررات نسبت به دریافت مبلغ چک اقدام کند. دقت شود در زمان پرداخت مبلغ چک نخست بایستی مدارک سمت قائم مقام را ملاحظه کرد و سپس در قبال مدارک هویتی مشخصات و نشانی قائم مقام در پشت چک ثبت و در قبال گرفتن امضای چک پرداخت شود. قائم مقام شامل ولی، قیم، وکیل ورثه.
تنها نکته این است که باید دقت شود : هرگاه چک در وجه شخص حقوقی باشد مهر شرکت به تنهایی برای انتقال چک کافی نبوده و به حتم بایستی علاوه بر مهر یک امضا نیز داشته باشد زیرا نخست به موجب قانون تجارت چک به صرف امضا در ظهر به دیگری منتقل می شود. دوم اینکه به موجب قانون تجارت و مقررات ثبت شرکت ها هیچ شرکتی در ایران وجود ندارد که بدون امضا باشد پس انتقال چک اشخاص حقوقی به حتم بایستی با امضای مدیران صورت پذیرد. برای صدور اجرائیه دارنده چک باید عین چک و گواهینامه مذکور در ماده ۴ و یا گواهینامه مندرج در ماده ۵ را به اجرای ثبت اسناد محل تسلیم کند. اجرای ثبت در صورتی دستور اجرا صادر می‌کند که مطابقت امضای چک به نمونه امضای صادرکننده در بانک از طرف بانک گواهی شده باشد.
تبصره ( ماده ۱۰ و ۳ سال۱۳۶۷ مصوب مجمع تشخیص مصلحت نظام) دارنده چک می‌تواند محکومیت صادرکننده را نسبت به پرداخت تمامی خسارت و هزینه‌های وارد شده که به طور مستقیم و به طور متعارف برای دریافت طلب خود از ناحیه وی متحمل شده است، اعم از آنکه قبل از صدور حکم یا پس از آن باشد، از دادگاه تقاضا کند. در صورتی که دارنده چک جبران خسارت و هزینه‌های مزبور را پس از صدور حکم درخواست کند، باید درخواست خود را به همان دادگاه صادرکننده حکم تقدیم کند.

جعل چک چیست ؟ این موارد را رعایت کنید تا از جعل چک در امان باشید

جعل چک چیست ؟ این موارد را رعایت کنید تا از جعل چک در امان باشید

جعل چک

کم نیستند کسانی که برای شکایت در زمینه جعل چک هایشان به بانک‌ها و کلانتری‌ها مراجعه می‌کنند؛ کسانی که در اغلب موارد اگر برخی حساسیت‌ها را رعایت کرده بودند، به باتلاق دردسرهای بعدی نمی‌افتادند. اگر می‌خواهید جزو آن دسته افراد نباشید که حسرتمندانه یا از نوشدارو بعد از مرگ سهراب سخن می‌گویند، یا تلخی‌های یادآوری دردسرها، دوندگی‌ها و اضطراب‌هایشان در آن مدت را بازگو می‌کنند، خوب است این نکات را در زمینه چک بدانید و در به‌کارگیری‌شان کوشا باشید:

امضاهای خیلی آسان و نیز خیلی شلوغ و پیچیده را فراموش کنید!

امضاهای ساده، به سادگی جعل چک می‌شود و امضاهای شلوغ و پیچیده از دقت متصدی بانک در نحوه پیچ‌و خم‌های امضا هنگام ازدیاد ارباب رجوع می‌کاهد. همیشه امضاهایتان را با نام و نام خانوادگی خود همراه کنید، زیرا دستخط شما حین نوشتن نامتان، خود دربردارنده گونه‌ای سبک خاص است که جعل چک را همراه با نوشته نامتان، برای جاعلان سخت می‌کند.

چک‌ها را با یک قلم بنویسید

بهتر است به جای هر نوع قلمی، از خودکار استفاده کنید. جوهر خودکارهایی از یک‌ رنگ مشابه معمولا، ولو به‌مقداری اندک، با خودکار دیگر تفاوت دارد. این تفاوت رنگ، جعل چک را سخت خواهد کرد.

دسته چک‌هایتان را دور از دسترس عموم قرار دهید

چک‌ها و اسناد دیگرتان را در جایی نگهداری نکنید که دسترسی به آن برای افراد آسان باشد. همچنین به یاد داشته باشید وقتی دسته‌چکخود را روی میز گذاشته‌اید، یا درون جیب کت و داخل کیف و… اگر برای لحظاتی ولو‌ کوتاه هم از میز یا محل آویزان بودن کت و گذاشتن کیفتان دور می‌شوید، دسته چکتان را با خود ببرید. همیشه این ضرب‌المثل را زمزمه کنید و به یاد داشته باشید: «مالت را سفت بچسب، تا همسایه‌ات را دزد نکنی»!

مبلغ چک را به ریال، به تومان، به عدد و به حروف بنویسید

هیچ‌گاه نگویید ممکن است دیگران برای این همه حساسیت مسخره‌ام کنند. به یاد داشته باشید: مسخره‌شدن برای همراه داشتن یک جلیقه نجات مسخره، بهتر از غرق شدن و پذیرش مرگ در دریاست!

روی مبلغ چک، چسب شیشه‌ای بچسبانید


روی آنچه می‌نویسید، به ویژه بخشی که مبلغ قابل پرداخت را مشخص کرده‌اید، چسب شیشه‌ای بچسبانید و آن را با سر ناخن خود به کنده‌شدن حساس کنید. هرچند برخی جاعلان راه کندن چسب را می‌دانند، ولی چنین اطلاعی نباید باعث شود که شما نیز همدستانه، کار آنها را آسان‌تر و سریع‌تر کنید

از نوشتن چک در «وجه حامل» تا حد امکان خودداری کنید

تا حد امکان از نوشتن چک در وجه حامل خودداری کنید. هنگام صدور چک نیز ابتدا مواردی چون تاریخ، مبلغ و… را کامل کرده، سپس آن را امضا و مهر کنید. هیچ‌گاه قبل از صدور چک‌هایتان آنها را امضا یا مهر نکنید. آنچه را در برگه‌های چک می‌نویسید، بهتر است در ته‌برگ دسته‌چک نیز بنویسید. اگر از افرادی چک می‌گیرید که شناختی درباره آنها و میزان اعتبارشان ندارید، از شعبه بانک مربوطه درباره حساب مورد نظر، اطلاع کسب کنید. برای قبول چک‌های تضمینی، رمزدار و مسافرتی نیز قبل از معامله، با شعب بانکی نزدیک محل، درباره اصالت وجعل چک نبودنشان تحقیق کنید.

صدور چک «سفید امضا» ممنوع!

از صدور چک‌های مصطلح به چک سفید امضا حتی برای اقوام و آشنایانتان خودداری کنید. هرگاه اوراق بهادار و چک‌هایتان به سرقت رفت، بلافاصله بانک مربوطه، مراجع انتظامی ‌و قضایی را مطلع کرده، از آنها آگاهی‌ها و راهنمایی‌های بیشتر در این زمینه جویا شوید. حتما متن چک را با یک نوع خودکار بنویسید تا در صورت دست بردن به متن آن، جعل چک آن مشخص شود.

تاریخ چک را افقی، عمودی، به عدد و به حرف درج کنید

تاریخ چک را به صورت افقی و عمودی به صورت عددی و به حروف درج کنید. همچنین جلوی تمامی قسمت‌های پر شده را ببندید و در هنگام امضای چک، طوری امضا شود که آثار امضا روی برگه‌های دیگری از دسته چک حک نشود.

اصطلاح افلاس، اعسار و ورشکستگی چیست؟

اصطلاح افلاس، اعسار و ورشکستگی چیست؟

اعسار

اگر در مورد افلاس، اعسار و ورشکستگی اطلاعاتی در دست ندارید، می‌توانید در این مقاله با ما همراه باشید. ما در این باره اطلاعات مفید و کاربردی به شما ارائه خواهیم داد.

افلاس، اعسار و ورشکستگی به چه معناست؟

به طور کلی می‌توان افلاس، اعسار و ورشکستگی را به معنای عجز شخصی دانست که به خاطر این ناتوانی و درماندگی وامدار شده است و توان پرداخت وام را ندارد.

افلاس، بی پولی معنا می‌دهد و به شخصی که سرمایه و مال خود را از دست داده است و به تنگدستی و فقر دچار شده است، مفلس گفته می‌شود. منظور از تفلیس نیز منع شدن شخص مدیون از سوی دادگاه در تصرف دراموال خودش به منظور حفظ  حقوق طلبکاران است. از این کلمه در زمانی که دادگاه تشخیص دهد اموال به جای مانده از مدیون از دیونی که بر گردن اوست کمتر است، استفاده می‌شود.

بدین‌ترتیب فردی که دردادگاه چنین حکمی‌ برایش صادر شده است و عدم تواناییش در پرداخت دیون به اثبات رسیده است، مفلس نام دارد. مفلس شخصی است که بی چیزی و حالت افلاس وی احراز شده باشد.

کاربرد کلمات معسر و ورشکسته

نکته: در حقوق جدید واژه‌های “معسر” و ورشکسته بیشتر از کلمه مفلس کاربرد پیدا کرده‌اند.

با توجه به قانون اعسار که در سال ۱۳۱۳ به تصویب رسید و به خاطر اینکه پس از تاسیس قضایی اصطلاح افلاس از همین تاریخ از قانون عرفی کشور حذف شد، دیگر در قوانین بعدی تعریفی از آن به چشم نخورد. اما لازم به ذکر است که از این اصطلاح به معنای اعسار در برخی از قوانین دیگر آن هم به طور غیر دقیق استفاده شده است. البته استفاده از این اصطلاح در سایر قوانین سهوی بوده است و به منظور تجدید حیات این واژه قلمداد نمی‌شود.

با توجه به قانون اعسار که در سال ۱۳۱۳ تصویب شد، در حقوق جدید به جای اصطلاح مفلس از اعسار و ورشکسته استفاده شد که البته هر یک از این دو واژه معنایی جدا دارند.

اعسار

معسر به چه معناست؟

بر طبق قانون به شخصی که به خاطر عدم کفایت دارایی و یا عدم دسترسی به مال خود، قادر به پرداخت دیونش نباشد، معسر نام دارد. لازم به ذکر می‌باشد که کلمه اعسار در مورد افراد غیرتاجر کاربرد دارد. به افرادی که این حالت در آنها احراز شده باشد، معسر گفته می‌شود.

حکم اعسار چیست؟

حکم اعسار منجر به سقوط دین معسر نمی‌شود، بلکه فقط مهلتی برای پرداخت دین به وی داده می‌شود. به محض اینکه معسر به بخشی از بدهی خود تمکن پیدا کند، ملزم به پرداخت دین خواهد بود.

انواع اعسار

  • اعسار از پرداخت محکوم به
  • اعسار در مقابل اجرائیه ثبتی
  • اعسار از هزینه دادرسی

اعسار از پرداخت محکوم به چه ویژگی‌هایی دارد؟

مرجع رسیدگی کننده به دعوی اعسار در مورد محکوم به، همان دادگاهی خواهد بود که از آغاز به دعوی رسیده کرده است. دعوای اعساردرمورد محکوم به، به درخواست محکوم له اقامه می‌شود.

اعسار

برای رد کیفرخواست اعسار به طرق زیر اقدام می‌شود

در شرایطی که ادعای اعسار در رابطه با محکوم به باشد و دادگاه حکم اعسار را رد کرده باشد، مدعی اعسار ملزم به پرداخت وجوه ذیل می‌شود:

الف- پرداخت مخارج محاکمه اعسار به مبلغ دو برابری مخارج معمولی

ب- پرداخت حق الوکاله وکیل. در صورتی که وکیل، وکالت معسر را رایگان و موقتی قبول کرده باشد، بنا به شرط وی باید حق الوکاله پرداخت شود.

اعسار در مقابل اجرائیه ثبتی

دعوی اعسار در مورد محکوم به با ارائه اوراق اجرائیه ثبت در دادگاه محل اقامت مدعی اعسار برگزار خواهد شد که برای اقامه این دعوی به طرفیت متعهدله احتیاج خواهد بود. در شرایطی که ادعای اعسار در مورد محکوم به صادر شود، حکم اعسار رد خواهد شد و مدعی اعسار ملزم به پرداخت وجوه ذیل خواهد بود:

الف- پرداخت مخارج محاکمه آن هم دو برابر مخارج معمول

ب- پرداخت حق الوکاله وکیل بنا به شرط وی و در صورتی که وکالت معسر را موقتا و رایگان قبول کرده باشد.

هزینه‌های دادرسی در اعسار

برگه‌های تحویل داده شده به دادگاه، هزینه جلسات دادگاه و حکم دادگاه از موارد موثر در تعیین هزینه‌های دادرسی به حساب می‌آیند.

به افرادی که به دلیل عدم کفایت دارایی و در دسترس نبودن مالشان به طور موقت توان پرداخت هزینه‌های دادرسی و دیون مربوط به آن را ندارند، معسر گفته می‌شود. قابل ذکر می‌باشد که ادعای اعسار از هزینه‌های دادرسی در نخستین درخواست، تجدیدنظر و فرجام بررسی می‌شود. ضمن اینکه میتوان ادعای اعسار از هزینه‌های دادرسی را با ارائه دادخواستی مجزا، به طور جداگانه پیگیری نمود.

بر طبق قانون پیگیری ادعای اعسار از تجدیدنظرخواهی و یا فرجام خواهی و همچنین اظهارنظر قطعی بر عهده دادگاهی گذاشته شده است که رای درخواست تجدیدنظر و یا فرجام را صادر نموده است.

اعسار

در صورتی که برای اثبات اعسار به شهادت شهود نیاز باشد، باید دو تن از افرادی که از وضعیت و شرایط زندگی او مطلع هستند، شهادت کتبی خود را به دادخواست ضمیمه کنند. شاهدین باید در این شهادت نامه مشخصات، شغل و وسیله امرارمعاش مدعی اعسار را ذکر نمایند و عدم تمکن مالی وی را با تعیین مبلغ بیان کنند. در انتها شهود موظفند تا در مورد منشاء اطلاعات، مشخصات فردی خود و اقامتگاهشان به صورت واضح توضیح دهند.

در ادامه مدیر دفتر پس از دو روز از زمان تحویل دادخواست اعسار، پرونده مورد نظر را به منظور پیگیری به دست قاضی دادگاه می‌رساند. چنانچه قاضی حضور شهود را برای پیگیری پرونده و دادرسی لازم بداند از مدعی اعسار می‌خواهد تا در روز محاکمه شهود را حاضر کند.

برای رسیدگی به پرونده، مدیر دفتر دادخواست را برای طرف اصلی دعوی ارسال می‌نماید. ضمن اینکه روز جلسه دادرسی را به اطلاعش می‌رساند. حکم مربوط به اعسار در روز محاکمه به صورت حضوری صادر خواهد شد.

معافیت از هزینه‌های دادرسی چگونه است؟

برای اخذ معافیت از هزینه‌های دادرسی باید برای هر دعوی به صورت جداگانه اقدام نمود. اما معسر می‌تواند در تمامی‌مراحل دعوی از معافیت استفاده نماید. در صورتی که دعاوی مختلفی برای یک مدعی اعسار وجود داشته باشد و به طور همزمان پیگیری شوند، حکم اعساری که برای یکی از این دعاوی صادر می‌شود درمورد سایر دعاوی نیز صدق خواهد کرد.

در شرایطی که معسر فوت نماید، ورثه نمی‌توانند از حکم اعسار هزینه‌های دادرسی معسر فوت شده استفاده نمایند. لذا فوت معسر هیچ اثری بر پیگیری جریان دادرسی‌های نخستین، تجدیدنظر و فرجام نخواهد داشت و هزینه‌های مرتبط از ورثه مطالبه می‌شود. مگر در شرایطی که ورثه بتوانند اعسار خود را ثابت نمایند.

بر طبق قانون مدعی اعساری که در محکمه، محکوم له اعلام شود و حکم دادگاه به نفع وی صادر گردد، ملزم به پرداخت هزینه‌های دادرسی خواهد بود.

با تکیه بر قانون اعسار نمی‌توان دادخواست اعسار تاجرین را پذیرفت. تاجری که ادعای اعسار در برابر هزینه‌های دادرسی را دارد باید بر طبق قوانین مربوط به تجارت دادخواست ورشکستگی خود را به محکمه ارائه دهد.

پس از اثبات اعسار چه مزایایی برای معسر در نظر گرفته می‌شود؟

  • در صورتی که ادعای اعسار اثبات شود، شخص به طور موقت از پرداخت تمام و یا بخشی از هزینه‌های دادرسی مربوطه معاف خواهد شد.
  • پس از اثبات اعسار برای شخص وکیل معاضدتی در نظر گرفته می‌شود که نیازی به پرداخت حق الوکاله ندارد.

قابل توجه: در شرایطی که معسر به تمامی‌و یا بخشی از دیون مربوط به هزینه‌های مالی تمکن پیدا کند، ملزم به پرداخت آن خواهد شد. در صورتی که معسر بتواند با درامد خود تمام و یا بخشی از این هزینه دادرسی را پرداخت نماید، دادگاه ضمن در نظر گرفتن درآمد معسر و مخارج زندگی اش، مدت زمان و نحوه پرداخت هزینه‌های دادرسی را مشخص خواهد نمود.

در صورت رد دادخواست اعسار، چگونه رفتار می‌شود؟

اگر ادعای اعسار برای معافیت از مخارج محکمه و دادرسی باشد، دادگاه پس از رد اعسار، مدعی را به پرداخت وجوه ذیل محکوم می‌کند:

الف- پرداخت مبلغی دو برابری از مخارج معمول دعوی در مرحله ای که برای معافیت از هزینه‌های آن ادعای اعسار کرده است.

ب- در صورتی که وکیل، وکالت مدعی اعسار را مجانی و به صورت موقت قبول کرده باشد، بنا به شرط وکیل ملزم به پرداخت حق الوکاله وی خواهد بود.

لازم به ذکر است که اثبات اعسار، یعنی شخص تمکن مالی و توانی برای پرداخت دیون خود ندارد.  لذا هزینه‌های مربوط به دادرسی، محکوم به، سند لازم الاجرای ثبتی و… از دعاوی غیر مالی به حساب می‌آیند که بر طبق آن هزینه‌های مربوط به دادرسی، محکوم به و… به منظور مطالبه و وصول به ماخذ غیر مالی فرستاده می‌شود. همچنین پرداخت حق الوکاله و یا خسارت آن نیز به ماخذ غیر مالی وصل می‌شود.

ورشکستگی به چه معناست؟

در حقوق از اصطلاح ورشکستکی تنها در مورد تاجرانی استفاده می‌شود که به تنهایی به تجارت مشغول هستند و یا با تشکل‌های تجاری به فعالیت‌های اقتصادی می‌پردازند.

به بازرگانی که به دلیل اشتباه و یا تغییرات اقتصادی زیان دیده باشد و نتواند وام‌های خود را پرداخت نماید، ورشکسته گفته می‌شود.

تشخیص ورشکستگی با دو شرط اصلی انجام می‌شود. این دو شرط عبارتند از:

  • شخص وامدار تاجر شناخته شود.
  • تاجر تمامی‌پرداخت‌ها و دیون خود را متوقف کرده باشد و توانی برای انجام تعهدات تجاری خود نداشته باشد.

لازم به ذکر است که حالت توقف از پرداخت‌های تاجر به معنای اعسار وی نیست. شاید بازرگان اموال و املاکی داشته باشد که بتواند با آنها دیون را پرداخت نماید. اما در حال حاضر در شرایطی باشد که چنین امکانی برایش فراهم نیست. مثلا در مواقعی که محکمه به خاطر قرار تامین دادگاه تمامی‌اموال تاجر را توقیف نماید، امکان پرداخت دیون به طور موقت وجود نخواهد داشت.

انواع ورشکستگی

  • ورشکستگی عادی
  • ورشکستگی به تقصیر
  • ورشکستگی به تقلب
اعسار

ورشکستگی عادی چه ویژگی‌هایی دارد؟

ورشکستگی عادی در مورد افرادی صدق می‌کند که به صورت عادی و معمول به تجارت مشغول هستند. اما به موجب مشکلاتی از قبیل: افت قیمت ارز، جنگ، بحران، تغییرات اقتصادی و… تمام و یا بخشی از سرمایه آنها از بین می‌رود. در این نوع از ورشکستگی هیچ گونه عملی خلاف عرف و قوانین تجارت انجام نشده است و تاجر هیچ گونه خطا و تقلبی انجام نداده است. این دسته از تاجران به دلایل موجه از پرداخت دیون خود عاجز شده اند که دادگاه به وضعیت آن‌ها رسیدگی خواهد کرد. برای این دسته از ورشکسته‌ها مجازات تعیین نمی‌شود.

ورشکستگی به تقصیر چه ویژگی‌هایی دارد؟

منظور از ورشکستگی به تقصیر، ورشکستگی غیر عمدی می‌باشد که از بی مبالاتی در امور تجاری ناشی می‌شود. زیاده روی در مخارج و یا ضمانت کردن بدون اخذ وثیقه از جمله کارهاییست که از شان تجاری بازرگان عرفا خارج است.

در قانون ۵۴۱ قانون تجارت، مواردی برای تشخیص ورشکستگی به تقصیر بیان شده است. این موارد عبارتند از:

  • در صورتی که مشخص شود مخارج شخصی و خانه مشارالیه در روزهای معمول و عادی در مقایسه با عایدی وی زیادتر بوده است.
  • در شرایطی که محقق شود تاجر بخش عمده و یا تمامی‌سرمایه خود را در معاملاتی صرف نموده است که در عرف تجارت رسیدن به منفعت از آن منوط به اتفاق محض بوده است.
  • اگر تاجر با نیت به تاخیر انداختن ورشکستگی به خریدی بالاتر و یا فروشی پایین‌تر از قیمت روز دست زند و یا وسایلی که صرفه ندارند را به کار گیرد تا وجهی به دست آورد، ورشکسته به تقصیر خواهد بود. تاجر می‌تواند در این مورد برای تحصیل وجه از استقراض، صدور برات و یا راه‌های دیگر اقدام نماید.
  • در صورتی که تاجر یکی از طلبکاران را بر سایرین‌ترجیح دهد و پیش از تاریخ توقف، بدهی وی را پرداخت نماید.

بر طبق قانون ممکن است در برخی از موارد ورشکستگی تاجر اعلام شود. این موارد به شرح ذیل می‌باشند:

  • اگر به حساب شخصی دیگر و بدون دریافت عوض، تعهدای دهد که در آن زمان و با توجه به شرایط و وضعیت مالی وی این تعهدات فوق العاده جلوه نمایند.
  • اگر عملیات تجاری تاجر متوقف شود و تاجر در بازه ای زمانی ۳ روز از تاریخ این وقفه به خاطر دیون و تعهدات نقدی که بر گردنش است، توقف پرداخت خود را به دفتر محکمه اقامت خود اعلام نماید. برای این کار باید صورت حساب دارایی و کلیه دفاتر تجاری خود را به محکمه تسلیم کند.
  • در صورتی که از زمانی که قانون تجارت اجرا شده است، دفتری نداشته باشد و یا دفاتر موجود ناقص و بی‌ترتیب باشند و وضعیت حقیقی، قروض و مطالبات به درستی بیان نداشته باشد. البته مشروط بر اینکه در این موارد هیچ گونه تقلبی صورت نگرفته باشد.
اعسار

ورشکستگی به تقلب چه ویژگی‌هایی دارد؟

در ورشکستگی به تقلب که از سوء نیت ناشی می‌شود، در ماده ۵۴۹ قانون تجارت پرداخته شده است. بر طبق این قانون در صورتی کهورشکسته به یکی از اعمال زیر بپردازد ورشکسته به تقلب خوانده می‌شود:

  • اگر تاجر ورشکسته دفاتر تجاری خود را به عمد مفقود سازد.
  • اگر از اعلام بخشی از دارایی‌هایش سر باز زند و آنها را مخفی سازد.
  • اگر از راه معاوضه و یا معاملا صوری بخشی از اموالش را از میان ببرد.
  • اگر با سوء استفاده از اسناد یا صورت دارایی و فروش، بدهی و دین خود را بیشتر از آن چیزی که هست اعلام نماید.

لازم به ذکر می‌باشد که کسبه مشمول قوانین ورشکستگی نخواهند شد.

به چه افرادی کسبه گفته می‌شود؟

  • بر طبق قانون به افراد حقیقی که به عنوان کسبه، پیشه ور، تولیدکننده و… فعالیت دارند و فروش سالیانه آنها از ۱۰ میلیون تومان تجاوز نمی‌کند، کسبه گفته می‌شود.

کسبه: افرادی که در حوزه فروش خوار و بار، میوه و نظایر آنها فعالیت دارند.

پیشه ور: افرادی که با ایجاد تغییر در اشیاء کسب درآمد می‌کنند. مثل آهنگران و نجاران

تولیدکننده: افرادی که اجناسی مثل لباس، کفش و… را تولید می‌کنند.

  • ارائه دهندگان خدمات مختلف که مبلغی که به ازای آن دریافت می‌کنند در طول سال بیشتر از ۵ میلیون تومان نباشد.

توجه داشته باشید که ارقام مزبور هر سه سال یک بار از سوی رئیس قوه قضائیه تعدیل می‌شود.

در مواقعی که حکم ورشکستگی تاجر در زمان فوت متوقف شده باشد، تا یک سال پس از مرگ وی صادر خواهد شد.

در یک جمع بندی کوتاه باید بگوییم از دیدگاه حقوق مدنی، به عاجزین در پرداخت دیون مفلس و معسر گفته می‌شود در حقوق تجاری برای همین تعریف ورشکسته عادی، ورشکسته به تقصیر و ورشکسته به تقلب در نظر گرفته شده است.

دادخواست مطالبه اجور معوقه

دادخواست مطالبه اجور معوقه

??دادخواست مطالبه اجور معوقه

✅مطالبه اجور معوقه میبایست با ارائه و تقدیم دادخواست حقوقی به دادگاه صالح انجام پذیرد بدین صورت که ضمن تقدیم دادخواست باید مدارکی دال بر عدم پرداخت اجور ضمیمه گردیده و کپی مصداق اجاره نامه تنظیم شده که به امضاء مؤجر و مستأجر رسیده است را نیز به پیوست دادخواست تقدیم نمود.

?تفاوت دعاوی مطالبه اجرت المثل و مطالبه اجور معوقه

✅تفاوت دعوای مطالبه اجرت المثل با مطالبة اجور معوقه در این است که مطالبة اجور معوقه در جایی مطرح است که قرارداد اجاره بین مؤجر و مستأجر تنظیم شده و مستأجر اجاره بهای مقرر در اجاره نامه را پرداخت نکرده باشد ولی اجرت المثل زمانی مطرح است که قرارداد اجاره موجود نباشد و یا مدت آن منقضی شده باشد و یا تصرفات بصورت غصبی و بدون اذن یا توافق مالک باشد.

?آیا دعاوی مطالبه اجور معوقه هزینه دادرسی دارد؟

✅دعاوی اجور معوقه هزینه دادرسی داشته و باید براساس میزان اجاره بهایی که مطالبه می شود هزینه دادرسی آن توسط مؤجر طبق تعرفه به دادگستری پرداخت گردد که پس از صدور رأی به نفع مؤجر و محکومیت مستأجر قابلیت وصول از مستأجر را دارد.

?اظهارنامه مطالبه اجور معوقه

✅مؤجر می تواند قبل از تقدیم دادخواست به دادگاه صالح بابت اجور معوقه طی ارسال اظهارنامه بطرفیت مستأجر و شرح آنچه که از وی مطالبه دارد را ضمن آن به مستأجر ابلاغ نماید و مستأجر می تواند به آن پاسخ داده و یا آنرا بدون پاسخ گذارد و در اصل اظهارنامه به معنی اعلام خواسته مؤجر به مستأجر است و به معنای طرح دعوی بابت مطالبه اجور معوقه نمی باشد.

♦️♦️طرح شکایت علیه صادرکننده چک بلامحل??

♦️♦️طرح شکایت علیه صادرکننده چک بلامحل??

چنانچه چک به هر دلیل برگشت بخورد، پس از دریافت گواهی عدم پرداخت از بانک محال علیه و اطمینان از عدم وصول چک از طریق مذاکره ، نسبت به تنظیم شکوائیه اقدام نمایید:

الف – پس از تنظیم شکوائیه با همراه داشتن اصل چک به قسمت ارجاع شکایات حوزه قضایی که بانک محال علیه در محدوده آن واقع است مراجعه کنید.

ب – معاونت ارجاع حوزه قضایی مربوطه در ذیل شکوائیه دستور تحقیقات مقدماتی و اعلام نتیجه را به حوزه انتظامی واقع در محدوده سکونت صادر کننده چک را صادر می نماید. (آدرس اعلامی مشتکی عنه مندرج در برگ گواهی عدم پرداخت)

ج – پس از اخذ دستور مقام قضایی ، به حوزه انتظامی مربوطه مراجعه کرده و برحسب رویه معمول ، با کسب دستور فرمانده حوزه انتظامی یا جانشین وی اخطاریه 3 روزه که به اخطار

حسن نیت معروف است در معیت مامور نیروی انتظامی به متهم ابلاغ می شود.

ذ – درصورتی که متهم در ظرف 3 روز پس از ابلاغ اخطاریه مذکور در بند 3، رضایت شاکی را جلب کرده است یا ترتیب پرداخت وجه چک را بدهد با اعلام رضایت شاکی یا ارائه لاشه چک توسط وی پرونده مختومه می شود، والا درصورت عدم حضور در موعد مقرر، با دستور مقام قضایی نسبت به جلب متهم اقدام و پرونده با گزارش نیروی انتظامی و به همراه طرفین به حوزه قضایی مربوطه ارسال و پس از تعیین شعبه رسیدگی کننده توسط ریاست حوزه قضایی و یامعاونین آنها، پرونده در جریان رسیدگی قرار می گیرد. (این اقدامات نیز درصورتی که متهم متواری باشد انجام می گیرد) در ضمن می توان درصورتی که متهم متواری بوده و احتمال خروج وی از کشور برود، از دادگاه درخواست ممنوع الخروج کردن وی را از کشور کرد.