تعریف تهدید: تهدید به معنای ترساندن و بیم دادن بوده، واداشتن دیگری به ارتکاب جرم یا گرفتن مال به اجبار چنانچه که ترس از عاقبت انجام یا عدم انجام عمل تهدید شونده را اجبار به اطاعت از خواسته های تهدید کننده کند.

براساس اصل قانونی بودن جرائم و مجازاتها عنصر قانونی جرم تهدید و اکراه ماده ۶۶۸ قانون مجازات اسلامی است که مقرر دارد: هر کس با جبر، قهر یا با اکراه و تهدید دیگری را ملزم به دادن نوشته یا سند یا امضا و یا مهر نماید و یا سند و نوشته‌ای که متعلق به او یا سپرده به او می‌باشد را از وی بگیرد به حبس از سه ماه تا دو سال و تا ۷۴ ضربه شلاق محکوم خواهد شد.

طبق نظر حقوقدانان لازم نیست تهدید قربانی همیشه به صورت مستقیم باشد بلکه کافیست تهدید کننده اطمینان پیدا کند که موضوع را به اطلاع قربانی رسانده و تهدید با هر لفظ یا حتی با اشاره و کنایه هم امکان پذیر است. جرم موضوع این ماده مقید می شود به گرفتن نوشته یا سند یا امضاء

بر اساس ماده ۶۶۸ موضوع تهدید اخذ سند یا نوشته به عنف یا تهدید است یا امضاء یا مهر کردن نوشته یا سند برای وقوع جرم تهدید موضوع آن باید عمل مجرمانه باشد، به این معنا که تهدید به ارتکاب جرم باید علیه شخص یا اموال تهدید شونده یا شخص ثالث باشد.

عنصر قانونی دیگر جرم تهدید ماده ۶۶۹ قانون مجازات اسلامی است که مقرر دارد: هر گاه کسی دیگری را به هر نحو تهدید به قتل، ضررهای نفسی، شرفی، مالی و یا به افشای سری نسبت به خود یا بستگان وی نماید، اعم از این که به این واسطه تقاضای وجه یا مال یا تقاضای انجام امر یا ترک فعلی را نموده یا ننموده باشد به مجازات شلاق تا ۷۴ ضربه یا زندان از دو ماه تا دو سال محکوم‌ خواهد شد.

ضرر نفسی: منظور از ضرر نفسی در این ماده اعلام قصد صدمه نسبت به جان شخص یا بستگان وی است، جرم تهدید موضوع این ماده مطلق است یعنی به صرف اعلام شخص تهدید کننده مرتکب جرم شده است. قصد مرتکب در مورد اجرای کردن یا عمل نکردن به تهدید، ارتباطی با تحقق جرم تهدید ندارد. قصد مجرمانه در جرم تهدید ایجاد تشویش و نگرانی برای تهدید شونده است.

ضررشرفی: منظور از ضرر شرفی در ماده ۶۶۹ ترساندن دیگری به امری که با انجام دادن آن حیثیت، شرف و آبروی شخص لکه دار می شود. تهدید ممکن است نسبت به خود شخص یا بستگان از جمله همسر، فرزندان و غیره باشد.

افشای سر: در این مورد سر باید به کیفیتی باشد که فرد از جهات مادی یا معنوی تمایلی به فاش شدن سرش نداشته باشد و برای اطمینان خاطر خود پرداخت حق السکوت در برابر آن را ترجیح دهد، اما اگر موضوع سری به نحوی باشد که افشاء یا عدم افشای آن در وضع و حال مخاطب تاثیری نداشته باشد کفایت نخواهد کرد.

ضرر مالی: در ضرر مالی تهدید می تواند به تخریب خانه، ماشین یا آتش زدن اموال شخص و نظایر اینها باشد که میتواند نسبت به خود فرد یا بستگان وی باشد، و فرقی هم ندارد وجه یا مالی مطالبه کرده باشد یا نه، البته برای طرح شکایت در مورد تهدید یا کسب اطلاعات بیشتر میتوانید از یک وکیل خوب یا مشاوره حقوقی کمک بگیرید.

وسیله انجام جرم

اگر برای تحقق جرم شخص مجرم سلاح را وسیله ارتکاب جرم قرار بدهد، حقوقدانان معتقد هستند با جمع سایر شرایط مشمول ماده ۶۱۷ قانون مجازات می شود، زیرا ماده ۶۱۷ قانون مجازات ماده ۶۶۹ را تخصیص زده، ماده ۶۱۷ خاص است و خاص، عام را تخصیص می زند زیرا ماده ۶۶۹ عنوان کلی《به هرنحو》را بیان کرده است. البته باید خاطر نشان کرد که جرم تهدید در ماده ۶۶۹ محدود به مواردی شده که در ماده بیان شده و شامل تهدید به قتل، ضررهای نفسی، شرفی، مالی و افشای سر نسبت به خود یا بستگان شخص به هر طریق به جز اسلحه است. اما ماده ۶۱۷ قانون مجازات هر گونه تهدیدی به وسیله سلاح انجام پذیرد را مشمول مجازات می داند و محدود به نوع خاصی از تهدید نیست.

آیا هر تهدیدی مجازات دارد؟ 

برای پاسخ به این پرسش لازم است فرضیه ای مطرح شود مثلا اگر شخصی دیگری را تهدید کند که اگر مزاحمت هایش ادامه پیدا کند با ادله محکمه پسند به مراجعه قضایی مراجعه و شکایت تنظیم می کند، این امر تهدید و مشمول مجازات نمی باشد.

واضح بودن تهدید 

شخص تهدید کننده باید حتمن تهدیدش را به وضوح مطرح کند به این صورت که شخص تهدید کننده، تهدید شونده را به قتل، ضررهای مادی یا معنوی، ضررشرفی و افشای سر نسبت به خود یا بستگانش به روشنی تهدید کند به طوری که محکمه از الفاظ به کارگرفته شده یا حرکاتش بتواند تهدید شکل گرفته دا به سهولت احساس کند، هر چند که عرف و عادت، اوضاع و احوال شخصی افراد می تواند در موثر بودن تهدید تاثیر داشته باشد. به طور مثال اگر فردی به دیگری بگوید اشکت را در می آورم یا وای به حالت، چون اشاره مستقیم به ضرر های مالی و نفسی و غیره نکرده و اصل بر تفسیر مضیق قانون است دراین جا فرد مرتکب جرمی نشده که بتوان برای آن مجازات اعمال کرد.

ضمانت اجرای تهدید

اگر شخصی دیگری را تهدید به عمل مجرمانه ای کرده باشد و احتمال وقوع آن جرم باشد یا اگر شخصی محکومیت قطعی به مجازات جنایی یا جنحه داشته و اعلام به تکرار جرم را صریحا بیان کرده باشد، دادگاه بنا بر تقاضای فرد تهدید شده یا متضرر جرم می تواند از تهدید کننده بخواهد متعهد گردد که مرتکب جرم نشود و در ارتباط با این موضوع وجه الضمان متناسب بدهد. اگر شخص تهدید کننده از این تعهد خوداری کند و وجه الضمان مشخص شده را نسپارد دادگاه میتواند دستور بازداشت موقت صادر کند، مدت بازداشت نباید بیشتر از دو ماه باشد. اگر متعهد ظرف مدت دو سال از تاریخ وجه الضمان سپرده مرتکب جرم شود وجه الضمان به نفع دولت ضبط میشود در غیر این صورت به او یا به قائم مقام قانونی اش مسترد میشود.

مجازات جرم تهدید

جرم موضوع ماده ۶۶۸ و۶۶۹ قانون مجازات از جرائم خصوصی یا همان حق الناس است که با شکایت شاکی خصوصی آغاز و با رضایت و اعلام گذشت شاکی خصوصی،  قاضی در اغلب اوقات با رعایت دیگر شرایط از تحت تعقیب قرار دادن مجرم خوداری میکند و پس از اعلام گذشت شاکی نمی تواند دوباره پرونده را به جریان اندازد. اما اگر شاکی اعلام رضایت یا گذشت نکند و جرم با ادله محکمه پسند به اثبات برسد طبق قانون قاضی حق انتخاب مجازات مجرم را با توجه به اوضاع و احوال و شخصیت هر یک از طرفین قاضی این اختیار را دارد که مجازات شلاق تا ۷۴ ضربه یا زندان از دوماه تا دوسال برای مجرم اعمال کند.